Ergonomia pracy programisty

Ergonomia, czym jest

Ergonomia pracy poprawia wydajność a na dłuższą metę przyczynia się do lepszego zdrowia programisty. Jest to przystosowanie swojego stanowiska pracy do najbardziej możliwie wygodnego oraz ułatwiającego szybkie i przyjazne dla zdrowia wykonywanie zadań.

Ergonomia, dlaczego ważna

Chociaż praca biurowa należy do najbezpieczniejszych również tu można stracić zdrowie i nabawić się nieprzyjemnych schorzeń. Do najpopularniejszych problemów zdrowotnych programistów należy zespół cieśni nadgarstka, wada postawy źle wpływająca na kręgosłup, problemy ze stawami oraz wysychanie oczu i inne wady wzroku. Gdy programista staje się pracoholikiem i przez lata zaniedbuje ćwiczenia fizyczne może to prowadzić do poważnych chorób.

Ergonomia to nie tylko zdrowie. To również jakość pracy. Pozytywnie wpływa na wydajność, ponieważ wszystko znajduje się na miejscu. Sprzyja utrzymywaniu koncentracji przez dłuższy czas i daje lepsze samopoczucie. Profesjonalni programiści nie powinni bagatelizować tematu ergonomii pracy.

Zdrowy tryb życia

W tym rodzaju pracy bardzo istotne jest odpowiednie wysypianie się. Każdy musi poznać własny organizm i sprawdzić ile snu potrzebuje. Co ciekawe wiele osób mówi że istotne jest odpowiednie trafienie w fazy snu tak by budzić się kiedy sen staje się płytki. Wtedy można zacząć dzień o wiele wydajniej. Takie fazy następują co mniej więcej 2 godziny. Pomocne mogą tu okazać się aplikacje, np. Zdrowie od Apple na iPhony. Wysypianie się jest nieodłącznym elementem efektywnej pracy programisty.

Odpowiednia ilość ruchu sprawia że umysł pracuje o wiele wydajniej. Mam wrażenie, że moje najbardziej zaawansowane programy powstawały w momencie stosowania pair programming gdy programowanie było poprzedzone pół godzinnym bieganiem. Kawa również poprawia koncentrację i usprawnia myślenie, ale niestety tylko na krótko. Ciągłe napędzanie organizmu kawą sprawia że organizm pracuje na kredyt i w końcu będzie potrzebował urlopu żeby wrócić do normy. Efekt życia ciągle na wysokich obrotach jest niezdrowy.

Dobre odżywianie wpływa na momenty maksymalnej wydajności. Zjedzenie rano ciastka z kawą bez śniadania może dać szybki zastrzyk energii, która po krótkim czasie przestaje działać. Porządne śniadanie pozytywnie wpływa na utrzymywanie się równomiernej energii przez kilka godzin. Dobrze jest pić zwykłą wodę, nie tylko kawę, herbatę i napoje, typu cola.

Ergonomiczne otoczenie

Chodzi o to żeby pod ręką były te najpotrzebniejsze rzeczy. Zdjęcia, książki mogą stać dalej. W zasięgu ręki programista musi mieć tylko klawiaturę, myszkę, coś do picia i ewentualnie telefon. Podobnie jak pamięć komputera jest zorganizowana w L1, L2, L3, RAM, HDD programista może mieć kilka obszarów roboczych. To czego nie potrzeba codziennie warto postawić na regały, do szafek. To co potrzebne od czasu do czasu do szuflady biurka, a wspomniane wcześniej klawiaturę i myszkę w zasięgu ręki, tak by dotrzeć do nich bez zmiany pozycji pleców.

Ergonomiczny sprzęt

Posiadanie sprzętu ergonomicznego nie gwarantuje ochrony przed schorzeniami. Ale odpowiednie korzystanie z takich urządzeń jak ergonomiczna klawiatura, ergonomiczna myszka czy dobry, matowy monitor znacząco zmniejsza ryzyko nieprzyjemnej pracy. Odpowiednia pozycja rąk sprawia, że żyły i nerwy nie są narażone na zbytnie kurczenie.

Osobiście lubię korzystać z udogodnień Microsoftu. Oczywiście są też inni dostawcy ergonomicznych urządzeń. Zestaw Microsoft Natural Ergonomic Desktop sprawdza się bardzo dobrze. Myszka i klawiatura przesyłają dane radiowo. Wszystko jest szyfrowane przez AES. Wystarczy podłączyć do USB transmiter sygnału. Trudno natomiast wyobrazić sobie pracę przez wiele lat na klawiaturze laptopa. Jeśli chodzi o laptopy, są pożyteczne, ale warto mieć do nich stacje dokujące lub stoliki z dodatkowym chłodzeniem. Jest to ważne szczególnie gdy zachodzi potrzeba dłuższego pracowania na nich.

Monitor również powinien dobrze z nami współpracować. Mój pierwszy monitor LCD w kształcie kwadratu sprawił, że miałem problemy ze środkiem pola widzenia. Być może ustawiałem zbyt intensywne parametry jasności i kontrastu. Najlepiej gdy jasność jest dostosowana do oświetlenia zewnętrznego. Warto sprawdzić jak intensywny jest biały kolor na monitorze.  W tym celu można przytrzymać i oświetlić białą kartkę papieru. Jeśli odbija światło podobnie jak świeci biały kolor na monitorze, to wszystko powinno być w porządku. Najlepiej dostosować te parametry do siebie ale nie warto ich ignorować. Jeśli bolą cię oczy, masz wrażenie że podczas nocnej jazdy samochodem nie widzisz dobrze drogi, szczególnie gdy jedzie coś z naprzeciwka i oświetla drogę, być może twoje ustawienia monitora są złe. Odświeżanie monitora powinno być wystarczające. Warto tu pamiętać, że średni czas życia kondensatorów elektrolitycznych to około 10 lat. Po tym czasie nikt nie zagwarantuje że kondensatory dalej będą utrzymywać napięcie tak dobrze jak kiedyś. Może to powodować nierównomiernie oświetlenie i dodatkowe migotanie, nawet jeśli monitor ma odpowiednio dużą częstotliwość odświeżania obrazu.

Philips wypuścił pewnego razu serię monitorów LightFrame z niebieską ramką, która nie męczyła oczów (na zdjęciu tytułowym). Monitor otrzymał wiele pozytywnych komentarzy. Obecnie programiści potrzebują więcej obszaru roboczego, często dwóch lub nawet trzech monitorów po to, żeby praca stała się wygodniejsza. Monitor powinien być ustawiony tak aby tekst na górze ekranu znajdował się na wysokości oczu. Najlepiej gdy ekran jest oddalony na odległość wyciągniętej ręki.

Co do oczów, warto czasami oderwać wzrok od monitora, popatrzeć daleko. Można zamknąć oczy i ruszać gałkami tak jak by chciało się zobaczyć co jest na dole, po lewej, u góry i po prawej. Takie ćwiczenia zalecił mi pewnego razu okulista. Powiedział, że to dużo lepsze niż krople do oczu. Oko samo powinno sobie poradzić z nawilżaniem.

Fotel obrotowy z regulowaną wysokością siedzenia oraz podłokietników daje większy komfort pracy niż zwykłe krzesła. Dobrze jest by fotel posiadał zagłówek, który odciąży mięśnie szyi. Funkcja obrotowa i kółka dają łatwy dostęp do szuflad, czy regałów znajdujących się w pobliżu. Dzięki podłokietnikom ręce mogą swobodnie się opierać bez wysilania mięśni. Podłokietniki reguluje się na odpowiednią wysokość, tak żeby bez przeszkód pisać na klawiaturze bez unoszenia rąk w powietrze.

Podsumowanie

Jest wiele dobrych podejść do ergonomicznej pracy. Nie wszystkie da się tu opisać. Zachęcam do podzielenia się własnymi doświadczeniami w sekcji komentarzy. Przy okazji, nie chciałbym sugerować jaki jest najlepszy sprzęt ergonomiczny. W artykule starałem się opisać narzędzia i hardware, z którym miałem do czynienia i który pozytywnie wpłynął na jakość mojej pracy.